دستگاه تناسلی مرد شامل چیست؟
دستگاه تناسلی مرد شامل چیست؟
اندام تناسلی مردان از ساختار و مجموعه متعددی تشکیل شده است. آناتومی آلت که به شکل استوانه ای و بی استخوان و غضروفی بوده و مجراری خروجی ادرار (انتهای دستگاه ادرار) نیز در آن وجود دارد. محل ابتدایی این سیلندر ها یا همان پایه ی آلت در درون بدن و در ناحیه لگن قرار دارد که مجرای ادرار را به پروستات وصل می کند. پروستات غدهای است مستحکم به شکل یک هرم وارونه که ناحیه ای از آن بافت غددی و قسمت دیگری بافت عضلانی همبندی دارد. و ابتدای مجرای ادرار را احاطه مینماید. پروستات مجرای خروجی ادرار را از یک سمت به مثانه (برای تخلیه ادرار) و از سمت دیگر به مجرای خروج منی( برای تخلیه منی) وصل می کند.
وظیفه دستگاه تناسلی مرد چیست؟
مجموعهای از اندامهای داخلی و خارجی در کنار همدیگر آناتومی دستگاه تناسلی مردان را تشکیل میدهند. این اندامها 3 مسؤلیت دارند:
•اسپرم و مایع منی (مایع محافظ نواحی اسپرم) را تولید میکنند و انتقال میدهند.
•اسپرم را به دستگاه تناسلی زنان انتقال می دهند.
•هورمونهای جنسی مردانه را تولید و ترشح میکنند.
•وجود این اندامها جهت تخلیه ادرار، برقراری رابطه جنسی و تولید مثل الزامی است.
دستگاه تناسلی مردان چطور عمل میکند؟
عملکرد دستگاه تناسلی مردان بستگی به هورمونها دارد. این مواد شیمیایی فعالیت سلولها یا اندامهای مرد را تحریک یا تنظیم میکنند. اساسی ترین هورمونهای دخیل در عملکرد دستگاه تناسلی مردان عبارتاند از:
•محرک فولیکول (FSH)؛
•هورمون لوتئینهکننده (LH)؛
•تستوسترون.
غده هیپوفیز که در قسمت زیر مغز قرار گرفته و موظف به بسیاری از عملکردهای بدن است، هورمونهای FSH و LH را تولید میکند. وجود FSH جهت تولید اسپرم (عمل اسپرماتوژنز) لازم است و سطح بالای هورمون LH تولید تستوسترون را تحریک می کند که آن هم برای ادامه فرآیند اسپرم سازی ضروری است. اکثر ویژگیهای مردانه را هورمون تستوسترون ایجاد میکند، ویژگیهایی نظیر:
•قدرت عضلانی
•توزیع چربی
•توده استخوانی
•میل جنسی
ساختار ناحیه خارجی دستگاه تناسلی مردان
قسمت عمده دستگاه تناسلی مردان بیرون از حفره شکمی یا لگن قرار میگیرد. قسمت های مختلف این ناحیه از دستگاه تناسلی عبارتاند از:
1-آلت تناسلی
آلت تناسلی یکی از قسمت های دستگاه تناسلی آقایان است که شامل پایانههای عصبی است. این ناحیه از 3 قسمت تشکیل شده است.
•بدنه یا شفت: بدنه ی استوانهای آلت تناسلی از 3 محفظه درونی تشکیل شده و بافت اسفنجی درون این محفظهها هزاران فضای خالی بزرگ را در خود حفظ می کند. در حالت بر انگیختگی جنسی، خون به این قسمت های خالی پمپ میشود تا آلت مرد رشد کند، مستحکم شود و در حالت نعوظ آماده رابطه جنسی باشد. آلت تناسلی پوست شل و الاستیک دارد و امکان تغییر طولی آن کاملا محیا است.
•کلاهک آلت: قسمت انتهایی آلت تناسلی کلاهک نامیده میشود. این ناحیه در بدو تولد کودک با یک لایه پوستی شل کاملا احاطه شده است. مسلمانان و یهودیان این پوست را طی عملی به نام ختنه بر میدارند.
•فرنولوم: محلی که پوست ختنهگاه به قسمت زیرین آلت تناسلی متصل میشود و یک V کوچک دقیقا زیر کلاهک آلت میسازد. پس از ختنه، کمی از این قسمت باقی میماند و از قسمت های حساس آلت تناسلی آقایان است.
۲. دهانه مجرای ادرار
این دهانه در قسمت فوقانی آلت تناسلی واقع است و منی و ادرار را به بیرون از بدن منتقل میکند. هنگامی که مرد به اوج لذت جنسی و ارگاسم میرسد، انزال صورت می گیرد و مایع منی (حاوی اسپرم) از انتهای آلت بیرون می آید. جالب است بدانید که در حالت نعوظ، مسیر خروج ادرار به صورت کامل مسدود میشود و تنها مایع منی میتواند از بدن خارج شود.
۳. کیسه بیضه
کیسه بیضه یک کیسه شل پوستی می باشد که پشت آلت تناسلی آویزان است و بیضهها و اعصاب و عروق خونی را حفظ میکند. این قسمت از دستگاه تناسلی آقایان بیشتر نقش محافظتی دارد و دمای بیضهها را تنظیم میکند. جهت آنکه اسپرم در بیضه رشد کند، دمای این قسمت بایستی کمی خنکتر از دمای کل بدن باشد.
ماهیچههای دیواره کیسه بیضه ارتجاعی هستند، یعنی هنگامی که به گرمای بیشتر یا محافظت بیشتر احتیاج باشد، بیضهها را به بدن نزدیک و جهت خنک کردنشان آنها را از بدن دور میکنند. این قسمت از دستگاه تناسلی مردان بسیار حساس است و تحمل ضربه یا پیچخوردگی را به هیچ وجه ندارد.
۴. بیضهها
بیضهها 2 اندام بیضی شکل هستند که درون کیسه بیضه دستگاه تناسلی آقایان قرار میگیرند و دو سمت آنها با ساختاری به نام طناب اسپرماتیک (طناب منوی) متصل می شود. تولید هورمون جنسی مردانه (تستوسترون) و اسپرم به عهده این اندامهاست. درون این اندامها تودههای مارپیچی وجود دارد که به آنها لوله منی ساز گفته میشود و وظیفه اسپرم سازی را بر عهده دارند.
ساختار قسمت داخلی دستگاه تناسلی مردان
قسمت درونی اندام تناسلی مردان از چند قسمت مختلف تشکیل شده، که وجود همه آنها جهت تولید مثل الزامی است. این اندامها عبارتاند از:
۱. مجرای دفران
مجرای دفران یک لوله عضلانی طولانی است که از اپیدیدیم به طرف داخل حفره لگن و پشت مثانه کشیده شده است. وظیفه این قسمت هدایت اسپرم بالغ به طرف مجرای ادرار در هنگام انزال است.
۲. مجاری انزال
ترکیب مجرای دفران و وزیکولهای منی مجاری انزال را تشکیل می دهد. این قسمت به مجرای ادرار منتهی می شود.
۳. مجرای ادرار
مجرای ادرار در اندام تناسلی مردان لولهای است که ادرار و مایع منی را از بدن بیرون میکند. لازم به ذکر است در حالت نعوظ تنها به مایع منی اجازه بیرون شدن می دهد و جریان ادرار به صورت کامل قطع می شود.
۴. وزیکولهای منی
اسپرم جهت آنکه از بدن خارج شود به انرژی احتیاج دارد. وزیکولها یا غدد منی انرژی و سوخت حرکت اسپرم را محیا میکنند. این کیسهها به مجرای دفران وصل میشوند و با تولید مایعی سرشار از قند (فروکتوز)، اسپرم را به طرف خارج از بدن هدایت می کنند. درصد بسیاری از مایع انزالی از همین مایع قندی متشکل شده است.
۵. غده پروستات
این غده به اندازه گردو است و زیر مثانه و جلوی راست روده قرار میگیرد و باقی مایع انزالی را تولید میکند. اسپرمها در طول مسیر خود از غده پروستات رد می شوند و تغذیه میشوند. شایعترین مشکلات مربوط به این قسمت بزرگ شدن غده پروستات و سرطان پروستات هستند.
۶. غدد بولبورترال (غدد کاپر یا کوپر)
غدد بولبورترال دو سمت مجرای ادرار و زیر غده پروستات قرار میگیرند. مایع شفاف و لغزندهای که این غدد اندام تناسلی مردان تولید میکنند، وظیفه روان کردن مجرای ادرار و خنثی سازی اسیدهای باقیمانده در آن را به عهده دارد.
۷. ماهیچه آویزنده (کرماستر یا کرمستر)
کرمستر عضله بالابرنده بیضه است که در هوای سرد، زمان برانگیختگی یا لمس ناحیه داخلی کشاله ران، بیضهها را به بدن نزدیک میکند.
۸. اپیدیدیم
اپیدیدیم لولهای دراز و پیچ دار است که پشت هر بیضه قرار میگیرد و اسپرمها را حمل و حفظ میکند. اسپرمهایی که از بیضهها بیرون می آیند هنوز نابالغ هستند و قادر به لقاح نیستند. اپیدیدیم مسئول است آنها را به بلوغ برساند.
آیا مردان هم یائسه می شوند؟
از اصطلاح یائسگی اصولا برای توصیف اتمام عملکرد طبیعی قاعدگی زنان استفاده میشود. در این دوره تغییراتی در فرآیند تولید هورمونها اتفاق می افتد و زنان دیگر توانایی به بچه دارشدن نیستند، در صورتی که بیضه هرگز توانایی تولید هورمون را از دست نمی دهد.
اصولا در 45 تا 50 سالگی بیضهها دچار تحولاتی می شوند. این تحولات بعد از 70 سالگی چشمگیرتر میشوند. اگر بدن مرد سالم باشد، اصولا میتواند تا 80 سالگی و حتی پس از آن هم اسپرم سازی کند. اما با افزایش سن و درگیر شدن با بیماریهایی مثل دیابت، بدن بعضی از مردان توانایی اسپرم سازی را از دست میدهد و بچهدار شدن در سنین بالا برای آنها دشوارتر است. لازم به ذکر است که هنوز مشخص نیست که کاهش عملکرد بیضه باعث خستگی، ضعف، افسردگی و ناتوانی جنسی میشود یا خیر، اما پریود و یائسگی مردان موضوعی است که نمیتوان آن را انکار کرد.
وظیفه و عملکرد آلت تناسلی مردان
عملکرد اساسی و اصلی آلت تناسلی بیشتر مربوط به موارد ادراری و جنسی است. عملکرد جنسی آلت تناسلی را می توان به دو مرحله تقسیم کرد: نعوظ و انزال. که عبارتند از:
•ادرار کردن
ادرار کردن عبارت است از خارج شدن ادرار از بدن و دفع از سوراخ نوک آلت تناسلی. این اتفاق هنگامی رخ می دهد که ادرار با انقباض عضله دترسور در دیواره مثانه به بیرون از بدن رانده می شود.
ما بین آلت تناسلی و مثانه، عضله اسفنکتر بیرونی قرار دارد که می توان آن را کنترل کرد تا ادرار را نگه داشته یا آزاد کند.
•نعوظ
نعوظ مستحکم شدن آلت تناسلی ناشی از تحریک جنسی و یا هرنوع تحریک فیزیکی است. همچنین ایجاد نعوظ در زمان خواب و بیداری به صورت غیر ارادی طبیعی است. نعوظ زمانی اتفاق میافتد که جریان خون به داخل رگ های آلت مردی افزایش یابد.
در هنگام نعوظ، شریانهایی که بافتهای نعوظ را تامین میکنند، گشاد شده، و موجب میشوند آلت تناسلی با خون پر شود.
•انزال
انزال ترشح مایع منی از آلت تناسلی است. اصولا با پاسخ جنسی به نام ارگاسم همراه است.
انزال شامل یک سری انقباضات به صورت همزمان و غیرارادی عضلانی در 3 مرحله است:
ابتدا لوله ای به نام مجرای دفران منقبض می شود و اسپرم را از بیضه ها به طرف مجرای انزال می راند.
در همان موقع، غده پروستات و وزیکولهای منی منقبض شده و مایعاتی که بیشتر حجم منی را تشکیل میدهند به آن اضافه میشود.
بنابراین، انقباض سریع ماهیچههای قاعده آلت تناسلی به نام عضلات نواحی مجرای ادرار، منی را از آلت تناسلی بیرون میکند.
•ناهنجاری های مادرزادی
چندین بیماری مادرزادی وجود دارد که می تواند موجب تشکیل غیر طبیعی آلت تناسلی شود. اختلالات مادرزادی آنهایی هستند که در بدو تولد وجود دارند و نشات گرفته از چیزی هستند که در رشد طبیعی نوزاد متولد نشده اختلال به وجود می آورند.
ناهنجاری های مادرزادی آلت تناسلی اصولا ناشی از عدم تعادل هورمون های جنسی مردانه یا زنانه است که بر رشد آلت تناسلی اثر گذار است.
•هیپوسپادیاس و اپیسپادیاس
هیپوسپادیاس وضعیتی است که در آن دهانه مجرای ادرار در ناحیه زیرین آلت تناسلی قرار دارد تا در نوک آن. و یکی از شایع ترین ناهنجاری های مادرزادی در مردان است. Epispadias یک وضعیت مشابه است که در آن مجرای ادرار در طرف بالای آلت تناسلی باز می شود.
به صورت کلی برای اصلاح هیپوسپادیاس در دوران نوزادی یا اوایل کودکی، جراحی پیشنهاد می شود. بنابراین ، خطرات عوارض بلند مدت، نظیر مشکل در ادرار کردن و افزایش خطر عفونت های دستگاه ادراری وجود دارد.
•آکوردی
آکوردی یک انحنای غیر طبیعی آلت تناسلی در هنگام تولد است. این بیماری در مردان مبتلا به هیپوسپادیاس بیشتر است، اما میتواند به تنهایی نیز صورت گیرد. در پسران نوجوان و بالغ، آکورد در زمان نعوظ بیشتر قابل توجه است.
نتیجه گیری
تمام موجودات زنده توليد مثل مي كنند توليد مثل روندي است كه از طريق آن، موجوداتي شبيه خودشان مي سازند و يكي از مواردي است كه موجودات زنده را از غير زنده متمايز مي كند. اما با وجود اینكه دستگاه تناسلي براي زنده نگهداشتن گونه ها حياتي است وليكن برخلاف دیگر سيستم های بدن، جهت زنده نگهداشتن خود شخص حياتی نمی باشد. دو نوع سلول جنسي در روند توليد مثل انسان دخيل است. سلول مرد يا اسپرم و سلول زن يا تخمك كه در دستگاه تناسلي زن به منظور توليد فردي جديد با هم ترکیب مي شوند . هر دو دستگاه تناسلی مرد و زن براي توليد مثل حياتی هستند.
انسان مانند دیگر موجودات ويژگي های خاص خود را از طريق ژنهايش به نسل بعدی منتقل مي كند. ژنهايی كه والدين به فرزندانشان منتقل مي كنند همان چيزي است كه آنان را مشابه دیگر فرزندان خانواده مي كنند و در عين حال همان چيزی هستند كه هر فرزندی را هم منحصر به فرد مي سازند. اين ژنها از اسپرم مرد و تخمک زن كه بوسيله دستگاه تناسلی مرد و زن توليد مي شوند سرچشمه مي گيرند. درک دستگاه تناسلي مرد ، كاری كه انجام می دهد و مشکلاتی كه مي تواند بر آن تاثير بگذارند به فهم بهتر بهداشت و سلامتی تناسلي فرزند خودتان كمك می كند.
کلینیک بین المللی پوست مو زیبایی شهرآرا تهران با کسب برترین رتبه رضایتمندی مرجع جهانی گوگل 5 ستاره درخدمت زیباجویان عزیز می باشد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره رایگان و واتساپ می توانید با شماره زیر تماس حاصل فرمایید:
09120043630
02191017839
دریافت مشاوره رایگان با ارسال عدد 21 به سامانه 10005848